Salom, savolim shundan iboratki o‘quv yili boshida tekshirish keldi va ustamalarni tekshirdi mendan kamchilik topdi menga jarima yozishdi men ushbu jarimani to‘lashga majburmanmi?
YURIST JAVOBI:
❗️Agar siz maktab direktori bo‘lsangiz, unda jarima to‘lashingiz to‘g‘ri.
Sababi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 30 sentyabrdagi 823-son qarori bilan tasdiqlangan “Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining o‘rnak ko‘rsatgan xodimlarini rag‘batlantirishning direktor jamg‘armasini tashkil etish va uning mablag‘laridan foydalanish tartibi to‘g‘risida”nizom 16-bandiga asosan umumta’lim muassasasi pedagog, psixolog va kutubxona xodimlarining bazaviy tarif stavkasiga har oylik ustama belgilash, xodimlarni mukofotlash va ularga moddiy yordam ko‘rsatishning to‘g‘ri, xolis va adolatli amalga oshirilishi uchun javobgarlik Ishchi guruh rahbari zimmasiga yuklatiladi.
☝️E’tibor bergan bo‘lsangiz, ustamaning to‘g‘ri to‘lanishi uchun Ishchi guruh rahbari javobgar ekanligi qayd etilgan. Bunda nizomning 10-bandiga muvofiq ishchi guruh rahbari – direktor hisoblanadi.
✅Shunga ko‘ra, ustamalar noto‘g‘ri to‘langanligi tufayli javobgarlik direktorning zimmasida hisoblanadi. Biroq siz o‘qituvchi bo‘lsangiz, sizga hech qanday jarima mavjud emas. Sizga to‘langan ustamani qaytarib olish ham mumkin emas.
Mehnat kodeksi 269-moddasiga asosan xodimga ortiqcha to‘langan ish haqi (shu jumladan mehnat to‘g‘risidagi qonunchilik yoki mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlar noto‘g‘ri qo‘llanilganda) undan undirilishi mumkin emas.
✅ Ushbu normaning mazmuniga ko‘ra hisob-kitobda bo‘lgan texnik xatolik oqibatida to‘langan ortiqcha ish haqi qaytarib olinishi mumkinligi belgilangan.
♂️ Misol uchun sizga 1 mln so‘m ish haqi yozilishi kerak edi, lekin bexgalteriyadagi xatolik tufayli sizga 1 mln 100 ming so‘m ish haqi chiqdi. Shu holatda siz ortiqcha to‘langan 100.000 so‘mni qaytarishingiz lozim.
Lekin ish beruvchi o‘z ixtiyori bilan to‘lagan, shuningdek qonunni noto‘g‘ri qo‘llanish oqibatida to‘langan ortiqcha ish haqi qayta undirilishi mumkin emas.
Endi qarang! Fuqarolik kodeksining 1023-moddasiga asosan qonunchilikda yoki bitimda belgilangan asoslarsiz boshqa shaxs (jabrlanuvchi)ning hisobidan mol-mulkni egallab olgan yoki tejab qolgan shaxs (qo‘lga kirituvchi) asossiz egallab olingan yoki tejab qolingan mol-mulkni (asossiz orttirilgan boylikni) jabrlanuvchiga qaytarib berishi shart.
✅ Qoidaning mazmuniga ko‘ra agar bu pul sizga asossiz yoki qonunchilikka zid holatda to‘langan bo‘lsa, uni qaytarishingiz kerak.
Biroq FK 1030-moddasiga asosan ish haqi va unga tenglashtirilgan to‘lovlar, pensiyalar, nafaqalar, stipendiyalar, hayot yoki sog‘liqqa yetkazilgan zarar tovoni, alimentlar va fuqaroga turmush kechirish vositasi sifatida berilgan boshqa pul mablag‘lari, uning tomonidan vijdonsizlik qilinmaganda va hisob-kitobda xatolar bo‘lmaganda asossiz orttirilgan boylik sifatida qaytarib berilmaydi.
➕ Qo‘shimcha ma’lumot! Mehnat kodeksining 248-moddasi hamda Vazirlar Mahkamasining 275-son qaroriga binoan qo‘shimcha to‘lovlar (shu jumladan mukofot pullari, ustama ham) o‘qituvchi ish haqining tarkibiga kiradi.